Ramazan ayı bugün başladı. Bununla beraber aklımıza takılan oruç tutmanın faydalarını yapılan son araştırmaları, siz değerli okurlarımız için araştırdık.
Orucun insan vücudu üzerindeki etkisini araştırmak için yapılan son çalışma, metabolik aktiviteyi daha önce gerçekleştirilenden daha fazla arttırdığı ve hatta yaşlanma karşıtı faydalar sağlayabileceği sonucuna varılmıştır.
Araştırmalar, aralıklı oruç tutmanın bazı insanların kilo vermesine yardımcı olabileceğini göstermiştir. Araştırmacılar hala kilo vermede oruç tutmanın tam olarak ne kadar etkili olduğunu tartışsalar da, yeni araştırmalar diğer yararlara işaret ediyor.
Örneğin sıçanlarda, çalışmalar oruç tutmanın ömrünü uzatabileceğini göstermektedir. Her ne kadar heyecan verici olsa da, insanlarda bunun kanıtı henüz görülmedi.
Yazarların Bilimsel Raporlar dergisinde şimdi yayınladıkları en son çalışma, insanlarda oruç tutmaya karşı yeni bir bakış ve yeni bir fikir verdi.
İlk çalışmanın yazarı Dr. Takayuki Teruya “Son zamanlarda yapılan yaşlanma çalışmaları, kalori kısıtlaması ve orucun model hayvanlarda yaşam süresini uzatan bir etkisi olduğunu göstermiştir” diyor.
Özellikle, Japonya’daki Okinawa Bilim ve Teknoloji Enstitüsü Yüksek Lisans Enstitüsündeki bilim insanları metabolizma üzerindeki etkilerini incelediler.
İlgili metabolik süreçleri araştıran ekip, uzun süre yiyeceksiz kalmaya gerek kalmadan açlıktan faydalanmanın yollarını bulmayı umuyor.
Araştırma için dört gönüllü 58 saat oruç tuttu. Araştırmacılar metabolomikler veya metabolitlerin ölçümü kullanarak açlık süresince aralıklarla tam kan numuneleri analiz ettiler. (Metabolomik ; belirli hücresel – biyokimyasal proseslerin arkalarında bıraktıkları o proseslere özgü, kimyasal parmak izlerini, özellikle de, bu proseslerin ürünü olan bütün küçük moleküllerin [metabolitlerin] profillerini inceleyen biyoteknoloji dallarıdır.) İşte orucun faydaları;
İnsan vücudu yemeğe aç bırakıldığı için, ortaya çıkan birkaç farklı metabolik değişiklik vardır. Normal olarak, karbonhidratlar hazır olduğunda, vücut bunları yakıt olarak kullanacaktır.
Fakat bir kez harcandıklarında, vücut başka bir yerde enerjiyi arar. Glikoneogenez adı verilen bir işlemde, vücut, glikozu amino asitler gibi karbonhidrat olmayan kaynaklardan türetir.
Bilim insanları kandaki karnitinler ve butiratdahil olmak üzere bazı metabolitlerin seviyelerini değerlendirerek glukoneogenezin kanıtı bulabilirler. Beklendiği gibi, oruç tutulduktan sonra, katılımcıların kanında bu metabolitlerin seviyeleri artmıştır.
Bununla birlikte, bilim insanlarının da bir kısmı onları şaşırtan birçok metabolik değişiklik tespit ettiler. Örneğin, sitrik asit döngüsünün ürünlerinde belirgin bir artış gördüler.
Sitrik asit döngüsü mitokondride gerçekleşir ve işlevi depolanan enerjiyi serbest bırakmaktır.
Bu işlemle ilişkili metabolitlerde görülen artış, hücrenin efsanevi güçleri olan mitokondrinin aşırı hıza düştüğü anlamına gelir. Bir başka sürpriz bulgu, bilim insanlarının henüz oruç tutma ile bağlantılı olmayanpurin ve pirimidin seviyelerindeki bir artıştı.
Bu kimyasallar artan protein sentezi ve gen ifadesinin bir işaretidir.Bu, aç kalmanın hücrelerin çalışması için ihtiyaç duydukları protein türünü ve miktarını değiştirmesine neden olduğunu göstermektedir.
Daha yüksek seviyelerde pürin ve pirimidin, vücudun belirli antioksidanların seviyelerini arttırdığı konusunda bir ipucudur. Nitekim, araştırmacılar ergotiyonin ve karnosin de dahil olmak üzere bazı antioksidanlarda önemli artışlar bulunduğunu belirtti.
Daha önceki bir çalışmada, aynı araştırma ekibi, yaşlandıkça bir dizi metabolitin azaldığını gösterdi.Bu metabolitler, lösin, izolösin ve oftalmik asidi içerir. En son çalışmalarında, orucun bu üç metaboliti desteklediğini gösterdiler.
Bunun, orucun farelerde yaşam ömrünün ne kadar uzadığını açıklamaya yardımcı olabileceğini açıklıyorlar. Dört deneğin hepsinde, araştırmacılar oruç sırasında artan, bazıları 60 kat artan 44 metabolit tanımladılar. Bu 44 metabolitten sadece 14’ü oruç tutmaya bağlandı.
Yazarlar,’’ doğrudan, oruç tutmanın, daha önce fark edilenden çok daha fazla metabolik olarak aktif bir durumu tetiklediği görülüyor.” “Bunlar kas ve antioksidan aktivitenin korunması için çok önemli metabolitler…
Bu sonuç, şu ana kadar bilinmeyen, oruçla gençleştirici bir etki olasılığını öne sürüyor.” Dr. Takayuki Teruya
Bilim insanları antioksidanlardaki bir artışın hayatta kalma tepkisi olabileceğine inanıyor; açlık sırasında vücudumuz yüksek oksidatif stres yaşayabilir. Antioksidanlar üreterek, serbest radikallerin neden olduğu bazı potansiyel hasarlardan kaçınılmasına neden olabilir.
Daha sonra, sonuçları daha büyük bir örnekte çoğaltmak istiyorlar. Ayrıca oruç tutmanın faydalı etkilerini kullanmanın olası yollarını belirlemek ve kalori alımını sınırlamak zorunda kalmadan kalori kısıtlamanın etkilerini tetikleyip tetiklemeyeceklerini bulmak istiyorlar.
Oruç tutmadan, oruç tutmanın faydaları çaba harcamadan alabilmemiz biraz zaman alsa da, mevcut bulgular oruç tutmanın yararları hakkında fazla kanıt sunmaktadır.
Editör / Yazar: Burcu AKIN
Kaynak: https://www.medicalnewstoday.com/articles/324347.php
